25 januari 2016 | Kennisartikel, Nieuws
Tijdens de Circular Challenge gaan negen startende ondernemers aan de slag met hun duurzame ideeën en producten
Vorige week kwamen ze voor het eerst bij elkaar in een workshop. De Challenge is uitgeschreven door Enginn, een broedplaats voor duurzame beginnende bedrijven. De negen deelnemers ontvangen een startbedrag van 15.000 euro om hun product zo goed te maken dat het daadwerkelijk kan worden gebruikt in de Circulair Valley, onderdeel van Schiphol Trade Park. De Circulair Challenge wil die overgang naar de circulaire economie versnellen door vernieuwende startende ondernemers en grotere bedrijven bij elkaar te brengen. De grote bedrijven helpen de start-ups, en de starters helpen de grote bedrijven om te vernieuwen. De Challenge is ook een wedstrijd. Voor de winnaar is er nog eens 50.000 euro.
Eind februari geeft Peter Joustra (Senior Projectleider SADC) aan de start-ups een masterclass over circulaire gebiedsontwikkeling als potentieel toepassingsgebied voor hun producten.
De 9 starts-ups:
Tine Home is honderd procent recyclebaar
Woonpioniers Jelte Glas en Daniël Venneman zijn pleitbezorgers voor kleine, mobiele woonvormen. Venneman: “Stel: je woont alleen, wilt ruimte om je woning en niet vastzitten aan een hypotheek, dan zijn daar nu geen oplossingen voor. Een Tiny Home sluit precies aan bij die behoefte.” Het materiaal dat wordt gebruikt is honderd procent recyclebaar. Glas: “Het is gemaakt van vezels als hout, karton of ander gelijksoortig materiaal dat je kunt vinden in de eigen omgeving, zoals gras. De buitenkant van het mini-huis is van kurk, dat isoleert en weert regenwater. Gemiddeld is een Tiny Home tussen de 20 en 50 m2, maar tel daarbij de ruimte buiten en je leeft in meerdere opzichten een ‘lichte’ levensstijl.”
Hubbel is de Greenwheels van het verblijven
Piet van der Werf en Floris van der Kleij hebben de Hubbel bedacht. Een bouwsysteem dat werkt als meccano. De losse wand, vloer en dakdelen worden in een modulair frame geplaatst waarbij het formaat zelf te bepalen is. Van der Kleij: “De functie kan je zelf verzinnen. Wij zien de Hubbel als de Greenwheels van echt verblijven.” Van der Werf: “Terwijl je elektrische auto zich oplaadt bij een tankstation, werk jij in de naastgelegen Hubbel. Of je hebt een zakelijke bespreking in een Hubbel op het station. Geen verspilling van reistijd, direct toegang met je OV-kaart en je betaalt per minuut.” Alle onderdelen van de Hubbel zijn steeds opnieuw te gebruiken, in verschillende samenstellingen. Dat maakt het product duurzaam. In de Valley laten de ondernemers verschillende toepassingsmogelijkheden zien.
Multi-level farming in de stad
John Apasos, een geboren Amerikaan die voor een studie aan de Rotterdam School of management naar Nederland kwam, werkt samen met Jens Ruijg in hun bedrijf SymbiCity aan multi-level farming: kassen van meerdere verdiepingen, bijvoorbeeld in bestaande gebouwen. Zo wordt bij het Amsterdamse Sloterdijk 1.400 m2 kantoorpand omgetoverd tot een kas voor sla en kruiden. Dat moet deze zomer al gereed zijn. Wat daar duurzaam aan is? “Er gaat veel verloren in de voedselproductieketen en dat is allesbehalve duurzaam. Wij telen gewassen vlak bij de mensen die het consumeren, midden in de stad dus.” Na Sloterdijk is de Valley de eerste plek waar het bedrijf zijn superkassen wil gaan bouwen. Waarom SymbiCity de Circular Challenge moet winnen? “We zijn de enige van de negen bedrijven die voedsel produceert, terwijl dat een heel belangrijke plek heeft in de discussie over duurzaamheid. Food is a big deal!”
Planq: meubels van restmaterialen en lokale producten
De tweelingbroer Anton en Dennis Teeuw van ontwerpbureau Planq maken meubels van voornamelijk restmaterialen en natuurlijke lokale producten. Anton Teeuw: “We bouwen nu bijvoorbeeld een grote tafel voor de centrale hal van een kantoor van Waternet. Het benodigde hout komt van de kap van onderhoudswerkzaamheden. Op het tafelblad graveren we de waterwegen van Amsterdam en leggen die in met riet dat komt uit de watergangen.” Voor de Valley ontwerpen de broers Teeuws, die afgelopen najaar met hun bedrijf zijn gestart, stoelen en tafels van natuurlijke restproducten. “Hiervoor ontwikkelen we bio composiet, een mengsel van vezel en hars. Ook maken we de gietvormen waarin het mengsel moet stollen; grote kostenposten waarvoor we budget goed kunnen gebruiken. Alle meubels binnen de Valley moeten inspiratie bieden. Zo van: kijk eens at je allemaal met restmateriaal en afval kunt doen! Mensen moeten zich bewust worden van het verhaal dat erachter zit.
Brits bouwmateriaal van bio composiet
“De Nederlandse markt staat veel meer open voor cradle-to-cradle producten dan de Britse. Dat we zijn uitgenodigd is een geweldige kans voor ons”, vertelt Tom Robinson. De missie van deze jonge Engelse ondernemer is ‘to re-think and re-design building materials’. Om te beginnen bij gipsplaat, wereldwijd het meest gebruikte bouwmateriaal. Robinson en zijn partner (samen Adaptavate) ontwierpen ‘breathaboard’, een product met dezelfde mogelijkheden als gipsplaat, maar gemaakt van bio composiet. Van materiaal dat hier kan groeien dus en dat ook weer compleet afbreekbaar is. In eigen land heet Adaptavate al klanten en met de 15.000 euro van de Challenge gaan Robinson en zijn bedrijf het breathaboard nog beter maken. En ook als de 50.000 euro voor de winnaar aan hun neus voorbij gaat, is deelnemen meer dan de moeite waard, want Delta Development opent deuren voor de Britse ondernemers in Nederland én daarbuiten.
Ruimtevaarttechniek voor aardse apparaten
Alex Gunkel was ooit trainee bij de Europese ruimteorganisatie in Noordwijk. Daar ontmoette hij Max Baumont die een systeem had ontwikkeld waarmee astronauten langer in de ruimte kunnen blijven: namelijk door CO2 uit de lucht te halen zodat je weer verse zuurstof hebt. De twee richtten Skytree op om deze techniek ook op de aarde toe te passen. Skytree ontwikkelt toepassingen waarbij CO2 uit de lucht wordt hergebruikt. Alex: “Enerzijds is er op de aarde te veel Co2 in de lucht, met alle nadelige gevolgen van dien. Anderzijds is CO2 heel nuttig om bijvoorbeeld water te reinigen of voor het kweken van groenten in kassen. We werken nu samen met Eheim, een grote aquariumfabrikant, aan een commerciële toepassingen voor aquaria. Dat is een eerste stap.”
Bamboe concurreert met metaal en glasvezels
De natuurlijke vezels die wij maken van bamboe worden toegepast in verschillende branches. Ons product concurreert met materialen als metaal, aluminium en glasvezel, want het lichter, sterker en duurzamer!” Mark Bokeloh van Bambooder praat vol enthousiasme over de twee typen vezels die zijn bedrijf heeft ontwikkeld. De bamboe waarmee dit wordt gemaakt, groeit langs de snelweg bij Badhoevedorp. “De grond rondom Schiphol die niet voor woning- of landbouw geschikt is, kan zo toch optimaal worden gebruikt. Daarbij absorbeert bamboe geluid, weert het ganzen en vangt ook CO2 op.” De lange vezels van Bambooder kunnen worden toegepast in de luchtvaart, bouw en auto-industrie. “Die branches zijn dringend op zoek naar materialen met een kleine CO2-footprint. Om bijvoorbeeld glasvezel te maken is veel meer energie nodig dan voor de natuurlijke vezels die wij produceren.”
Hout van Indonesische koksnotenhaartjes
Silvia ten Houten is de enige vrouw binnen de groep van negen start-ups. Haar bedrijf GoodHout heeft een methode bedacht om van de haartjes op de buitenkant van een kokosnoot technisch ontwikkeld hout te maken. Dit is te vergelijken met spaanplaat, ook nep-hout. “Ons product is qua toepassing verglijkbaar met bijvoorbeeld MDP, maar het is sterker, stijver en van nature brandvertragend.” Het koksbouwmateriaal ziet er mooi uit en kan worden gebruikt voor vloeren, zoals in de Valley het plan is. Maar ook voor meubels, een tafelblad of de kuip van een stoel. “In Indonesië worden de koksrestwaarden die wij gebruiken normaal gesproken verbrand. Nu verdienen de boeren er geld aan. Het principe eerst people, dan planet en tot slot profit is wat GoudHout nadrukkelijk nastreeft.”
Batterij voor opslag van zonnepanelenenergie
Als particulier zelf energie opwekken én opslaan? Dat kan met de batterij die het bedrijf TESS van Erik-Jan van der Linden, Frits Obers en Stefan Teurkauf heet ontwikkeld. Van der Linden: “De energie van zonnepanelen bij de mensen thuis wordt nog teruggegeven aan het energienet. Terwijl de duurzaam opgewekte stroom ook door hen zelf gebruikt kan worden. Ons product draagt bij aan de overgang naar duurzame energie. Het koper en lithium uit de batterij kan na afloop opnieuw worden gebruikt.” De batterij, formaat helft tafelmodel koelkast, heeft een industriële uitstraling. Dat moet veranderen. “Een deel van het gewonnen bedrag stoppen we in de ontwikkeling van een passende cover voor de batterij. Daarnaast willen we laten zien dat ons product een goed systeem is door het te plaatsen in de Valley.”