De Energy Hub op Schiphol Trade Park is nu twee jaar operationeel. Ondanks congestie hebben alle bedrijven op het business park een ongestoorde energievoorziening. Wat kunnen we leren van dit innovatieve project? Waarom is deze oplossing voor netcongestie succesvol? SADC organiseerde op de vastgoedbeurs PROVADA hierover een sessie met vijf experts. Op Schiphol Trade Park zijn alleen maar winnaars. Na twee jaar succesvol co-opereren ligt de focus nu op doorontwikkeling. Met een solide basis lokale collectieve energievoorziening zien SADC en bedrijven veel mooie kansen.
Moderator Peter Heida zag laatst de nieuwste versie van de elektriciteitsnetkaart van Nederland voorbij komen. Die was nóg voller en nóg roder dan die editie ervoor. Het moge duidelijk zijn: het overvolle elektriciteitsnetwerk is een groot probleem voor ondernemers die willen groeien. Op Schiphol Trade Park heeft SADC ruim drie jaar geleden initiatief genomen, waardoor bedrijven wél kunnen groeien en ontwikkelen. “Uniek, innovatief en succesvol, hoe is dat gerealiseerd?” vraagt Peter de vijf experts die vanuit hun expertise betrokken waren bij het opzetten en realiseren van de Energy Hub.
Goedkoper en duurzamer
Om af te trappen laat Peter een verhelderende animatie zien over hoe de Energy Hub werkt. Bart Blokland van 3VAS en projectleider Energiesystemen bij SADC vertelt over de opstartperiode. “De vraag in het algemeen was: help!” zegt hij met een lach. “Er is geen capaciteit meer op het elektriciteitsnet en daarom schakelen bedrijven over op de lokale opwek met fossiele brandstoffen. SADC vroeg of dat niet goedkoper én duurzamer kon.”
Gelukkig had SADC al eerder met de specialisten van Spectral Energy nagedacht over een duurzaam energiesysteem op Schiphol Trade Park. Met het team van experts heeft Bart meerdere scenario’s uitgewerkt met als basis de gedachte dat bedrijven niet allemaal op hetzelfde moment hun gecontracteerd vermogen volledig nodig hebben. Het meest kansrijke scenario was de real time afstemming van vraag en aanbod op het bestaande elektriciteitsnetwerk van Liander. Deze datalaag op het net kreeg de naam het Virtuele Net (zie uitleg in bovengenoemde animatie). “Het is eigenlijk heel simpel, maar je hebt elkaar hard nodig en ook de netbeheerder moet bereid zijn om mee te werken. En Liander, netbeheerder in de regio, was bereid samen te werken en mee te denken. En zo kwam alles samen op Schiphol Trade Park.”
Meteen een win-winsituatie
Eén van de bedrijven waar de Energy Hub-initiatiefnemers aanklopte, was het IntercityHotel Amsterdam Airport. Dat hotel opende twee jaar geleden haar deuren op het Schiphol Trade Park, vertelt general manager Rob van der Beek. ”Toen kwam al vrij snel de vraag: willen jullie meedoen aan het virtueel net? En ook al hadden wij op dat moment nog geen probleem, daar hebben we meteen ‘ja’ op gezegd. De ontwikkeling van Schiphol Trade Park is voor ons essentieel. Als nieuwe partijen zich hier kunnen vestigen, levert dat ons ook business op. Bovendien werken wij anticyclisch: als de bedrijven ’s avonds sluiten, gaan bij juist ons de airco’s aan. Dus het leek mij meteen een win-winsituatie.”
Nu is het IntercityHotel één van de 15 partijen die lid is van de energie coöperatie en samen onderlinge afspraken maken over het gebruik van de Energy Hub op Schiphol Trade Park. Gesteund door de (publieke) aandeelhouders initieerde SADC het project vanuit de grondexploitatie. Daarnaast zijn publieke bijdragen (RVO) ontvangen om de eerste Energy Hub tot een succes te maken. Maar ook de bedrijven hebben fors bijgedragen en runnen de coöperatie gezamenlijk in de afgelopen twee jaren van operatie.
Zekerheid bieden
Bij het opzetten van het Virtuele Net bleek één van de belangrijkste aspecten het bieden van zekerheid, zegt Wouter Witkamp van SADC: “Bedrijven willen de garantie dat hun business altijd kan blijven draaien.” Joulz, ontwerper en bouwer van energie-infrastructuur, zette ondertussen batterijen en gasgeneratoren neer in opdracht van bedrijven die een eigen oplossing kozen. Maar in het collectief delen bedrijven eerst de beschikbare netcapaciteit, waardoor de generaroten tot op heden maar twee keer een uur zijn ingezet. Michel van Schravendijk (Joulz): “Terwijl we juist dachten dat we een groot deel van de winter daarop zouden draaien. Dat is dus een grote meevaller geweest, met veel CO2-winst.”
Wouter vertelt dat er met de huidige mogelijkheden van het Virtuele Net, twaalf ondernemingen kunnen draaien op de het gecontracteerd vermogen van slechts vier partijen. Het feit dat een groot bedrijf als Intralox zonder gecontracteerd vermogen zich zomaar kon aansluiten op Schiphol Trade Park, geeft wel aan wat de potentie is van deze Virtuele Net-oplossing.
Real time elektriciteitsgebruik meten
Die potentie kan in de toekomst nog efficiënter worden benut, zegt Stefan Kop van software-ontwikkelaar Spectral. “Wij kunnen real time meten wat het elektriciteitsverbruik is van alle partijen op het business park. De grootste piek van de piek zit nu ’s ochtends in de winter. Onze uitdaging is om te kijken of we dat nog beter kunnen spreiden. Een machine een paar seconden later starten zou al kunnen schelen. Zo zijn we telkens in gesprek of het beter, goedkoper en duurzamer kan.”
De experts praten tijdens de sessie dus al over de doorontwikkeling en optimalisatie van het Virtuele Net. Niet gek, want het concept is na twee jaar operatie een bewezen succes: SADC wordt ‘platgebeld’ met vragen van andere gemeentes en bedrijventerreinen waarvoor een Energy Hub als die op Schiphol Trade Park de oplossing voor hun netcongestie-problemen zou kunnen zijn.
Peter sluit de sessie af met het nieuws: ook op bedrijvenpark De President in Hoofddorp ontwikkelt SADC een Energy Hub. Ook hier werkt Liander mee aan een collectieve oplossing. Wouter: “Daar zijn we best een beetje trots op. Wij vinden maatschappelijk rendement belangrijk. Als we in het oplossen van maatschappelijke problemen voorloper voor anderen kunnen zijn, is dat heel mooi.”
