Hoe kunnen we ondermijning op bedrijventerreinen bestrijden?

  7 oktober 2020  |    Nieuws

En wat leveren 100 wietplanten nou eigenlijk op?

25 september 2020 organiseerde PHB het webinar Criminele Ondermijning op Bedrijventerreinen (achtergrond en programma). Behalve de Commissaris van de Koning Arthur van Dijk en Gedeputeerde Economie Ilse Zaal, beiden van de provincie Noord-Holland, vertelden diverse deskundigen over feiten en initiatieven tegen bestrijding. Hieronder een kort verslag. De presentaties zijn onderaan dit verslag te downloaden. Ook staat daar de link om het volledige webinar terug te kijken. NB. Het antwoord op de vraag ‘En wat leveren 100 wietplanten nou eigenlijk op’ wordt gegeven in de presentatie van Els Prins.

Criminele ondermijning op bedrijventerreinen is een belangrijk onderwerp voor de provincie Noord-Holland, zo vertelden Arthur van Dijk en Ilse Zaal.

Arthur van Dijk benadrukte de negatieve maatschappelijke gevolgen van ondermijning op bedrijventerreinen, zoals brandgevaar, verloedering en oneerlijke concurrentie. De provincie heeft vanuit het programma ‘Weerbaar Noord-Holland’ drie speerpunten om ondermijning tegen te gaan:

  1. Weerbaarheid bedrijven stimuleren
  2. Ondersteuning lokaal bestuur
  3. Weerbaarheid eigen (provinciale) organisatie

Ondersteuning bij de Wet BIBOB (Bevordering Integriteitsbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) en de Quick Scan regionale weerbaarheid (waarmee potentiële risico’s in kaart worden gebracht) zijn instrumenten die de provincie succesvol heeft toegepast in samenwerking met lokale partijen. Er is ervaring opgedaan met recreatieparken en wellicht kan dit ook uitgerold worden naar bedrijventerreinen. Arthur van Dijk gaf aan dat ondermijning ook bestreden kan worden door data en digitalisering (o.a. slimme camera’s).

Om de vitaliteit van bedrijventerreinen te bevorderen en toekomstbestendig te houden of te maken, benadrukte Ilse Zaal dat veiligheid een cruciale voorwaarde is. Veroudering en verloedering moet voorkomen worden. Georganiseerd beheer (bijvoorbeeld parkmanagement of Bedrijven Investeringszone/ BIZ) voor en door ondernemers is hierbij een succesvol middel. De HIRB+-regeling, die onder meer subsidies regelt voor het opzetten van georganiseerd beheer, is een belangrijk instrument dat door de provincie wordt aangeboden. Bedrijventerreinen moeten volgens haar een plek zijn waar klanten graag komen. Onlangs heeft zij, op initiatief van SAENZ, een bezoek gebracht aan het bedrijventerrein Noorderveld. Hier zag zij hoe bedrijven, door middel van georganiseerd beheer, met zonnepanelen en laadpalen klimaatproof opereren en hun energierekening naar beneden brengen in economisch moeilijke tijden.

Na deze inleiding volgden presentaties van verschillende experts.

Els Prins, beleidssecretaris criminaliteitsbeheersing VNO-NCW, vertelde hoe de georganiseerde criminaliteit de structuren van onze samenleving aantast. Kortom; ondermijning. Hierdoor worden niet alleen ondernemers die zich wel aan de wet- en regelgeving houden, maar ook burgers en overheden de dupe.

Waarom is juist Nederland zo ‘populair’ bij criminelen? Dit komt onder andere door de goede (digitale) infrastructuur en de bescherming van de privacy waardoor informatie niet altijd effectief gedeeld kan worden tussen overheden.

Els legde uit hoe informatie, via de Autoriteit Persoonsgegevens, toch effectief gedeeld kan worden tussen overheden, burgemeesters en politie. ‘Het bedrijfsleven’ groot is maar ondermijning komt in vrijwel alle sectoren voor. Er gaan enorme bedragen in om.

Els benadrukte tot slot dat het van groot belang is dat het Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing, de Regionale Platforms Criminaliteitsbeheersing (publiek-private samenwerking) en het lokale niveau (de wijkagent, ondernemingsvereniging, gemeente etc.) met elkaar moeten samenwerken en informatie moeten delen om ondermijning tegen te gaan.

Alex Straathof, Lector Management en Cultuurverandering Hogeschool van Amsterdam, is betrokken bij een grootschalig onderzoek naar criminele inmenging op drie bedrijventerreinen: in Ruchpen (Noord-Brabant), Spaanse Polder (Rotterdam) en Noorderveld Molletjesveer (Zaanstad-Noord). De tussenresultaten van die onderzoek worden tijdens het webinar gedeeld.

Aan de hand van een aantal interessante voorbeelden gaf Alex aan hoe ondernemers op verschillende manieren benadeeld worden door criminelen. Criminelen dringen onder andere binnen bij ondernemers door de aanschaf van producten op criminele wijze, misbruik van bedrijfsprocessen en infiltratie in bestaande bedrijven. Handel in cocaïne en XTC wint hierbij snel terrein omdat het veel lucratiever is dan handel in bijvoorbeeld hennep.

Kees Goedknegt, Parkmanager KG Parkmanagement, vertelde vanuit het perspectief van ondernemers  over veiligheid en ondermijning. Door collectieven van bedrijven op bedrijventerreinen, zoals een parkmanagementvereniging, leren de bedrijven elkaar kennen. Transparantie is volgens Kees de sleutel om ondermijning tegen te gaan. Parkmanagement levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de bestrijding van criminaliteit. Zichtbare aanwezigheid is cruciaal.

Kees liet verschillende beelden zien van panden waar ondernemers en het parkmanagement in de praktijk door worden ‘getriggerd’. KG Parkmanagement heeft een zogenoemde Ondermijningsmonitor ontwikkeld. Dit is een goede tool om potentiële ondermijning op een gestructureerde manier in kaart te brengen. Het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing (RPC) kan daar in samenwerking met de parkmanagementorganisatie bij helpen.

Carla Gonzales, Claudia Brinkmann, Lidewij de Vroom en Evita Arduin van de gemeente Amsterdam vertelden tot slot over het plan ‘De weerbare stad’ waarmee Amsterdam de hoge criminaliteitscijfers probeert aan te pakken. Met een aantal concrete voorbeelden en ‘tools’ leggen ze uit hoe malafide praktijken in het vastgoed op bedrijventerreinen in Amsterdam tegengegaan kunnen worden. De belangrijkste privaatrechtelijke tool in Amsterdam is de BIO: Beleidsregel Integriteit in Overeenkomsten. Contractpartijen van de gemeente Amsterdam (bij vastgoedtransacties vaak erfpachters) committeren zich door de BIO, die in overeenkomsten wordt opgenomen, aan integer handelen. Bij het schenden van regels die in de BIO zijn opgenomen, kan de gemeente overgaan tot beëindiging van het contract en het opleggen van (privaatrechtelijke) boetes/dwangsommen. De gemeente Amsterdam nodigt andere gemeenten met vragen van harte uit om gebruik te maken van de expertise die in de hoofdstad is opgedaan met dit onderwerp.

Conclusies
Het is cruciaal om ondernemersverenigingen te betrekken bij dit maatschappelijke probleem. Verplichte deelname van bedrijven aan de parkmanagementorganisatie, of de BIZ regeling en het gebruik maken van de OTW-regeling zijn voorbeelden van succesvolle maatregelen om ondernemers te helpen. Een nauwe samenwerking tussen het georganiseerde bedrijfsleven en de overheid (wijkagent, gemeente etc.) is essentieel waarbij elke partij haar eigen zaken goed op orde moet hebben. Maar ondermijning blijft een though cookie.

Hoe krijgen we alle neuzen dezelfde kant op om dit belangrijke onderwerp prioriteit te geven? Arthur van Dijk benadrukte het belang van het continue blijven uitleggen wat het oplevert om ondermijning tegen te gaan en te bestrijden. De informatie asymmetrie tussen overheden moet worden tegengegaan. Niet het wiel opnieuw uitvinden maar kennisdeling en samenwerking is de sleutel om ondermijning succesvol tegen te gaan in de hele Metropoolregio Amsterdam.

Frank Voorbergen en Frans van der Beek, projectmanagers PHB, stelden ten slotte voor dat dit niet bij een eenmalig webinar moet blijven maar dat gemeenten en ondernemingsverenigingen die verder willen met dit onderwerp, in afstemming met PHB en/of de bij dit webinar betrokken partijen, nagaan hoe dit aangepakt kan worden. PHB kan partijen met elkaar in contact brengen en ook in overleg met de provincie onderzoeken op welke wijze de HIRB+ regeling voor georganiseerd beheer op bedrijventerreinen nog beter kan worden benut.

Bel voor vragen over en/of hulp bij bestrijding van ondermijning met Frank Voorbergen (PHB): 06 – 16 28 11 78.

Download presentaties

Webinar terugkijken
Kijk hier het volledige webinar terug.