Meer zon op daken, maar niet vanzelf

  14 juli 2021  |    PHB

In het Haarlems Dagblad van 14 juli verscheen een artikel en interview met Stan Verstraete van bedrijventerrein Waarderpolder, geschreven door Willemien Schenkeveld. Hieronder is het artikel te lezen. Boodschap: veel uitdagingen, maar mooie initiatieven.

Voor een groene toekomst van Haarlem is het belangrijk dat er op bedrijventerrein Waarderpolder zo veel mogelijk zonnepanelen komen te liggen. Hoe staat het daar inmiddels mee?

„Haarlemmers hebben geen idee. Die fietsen af en toe eens door de Waarderpolder, maar zien natuurlijk niet wat daar op de daken ligt. Maar er gebeurt veel: steeds meer bedrijven hebben zonnepanelen”, zegt Stan Verstraete, projectleider verduurzaming voor bedrijventerrein de Waarderpolder.

De Waarderpolder, goed voor een vijfde van alle banen in Haarlem, is ook belangrijk voor de groene toekomst van de stad. Hier liggen grote oppervlakten bedrijfsdaken waar zonnepanelen kunnen liggen. De gemeente wil dat graag, het bedrijfsleven zelf ook, en de ’gewone’ Haarlemmers zeker. Zo kun je in de buurten rondom Schoteroog, waar mensen niet zo blij zijn met het vooruitzicht van een zon- en windpark op die groene bult, regelmatig horen: ’Laten ze eerst de Waarderpolder eens vol leggen’.

Maar er ligt dus al het een en ander. Bij Treinmodernisering van de NS aan de Oudeweg zijn bijvoorbeeld de daken bedekt. Bij de Ikea wordt op een deel van het dak stroom opgewekt, bij vleeswarenfabrikant Zandbergen en naaimachinegroothandel Global International ook, en ga zo maar door. In totaal zijn nu 52 daken geheel of gedeeltelijk bedekt met in totaal 17.800 zonnepanelen.

Het moet nog veel meer worden. De Industriekring Haarlem en de gemeente hebben afgesproken dat ’al het geschikte dakoppervlak’ zal worden ingezet. In ieder geval moeten er in 2025 32.000 zonnepanelen liggen. Die zullen evenveel stroom opwekken als, zeg, drie windturbines.

Eigenlijk was het de bedoeling dat die 32.000 zonnepanelen er allang zouden liggen. In 2018 maakte het Parkmanagement Waarderpolder geweldig nieuws bekend. Voor een collectief project Zon op Bedrijfsdaken hadden zich 24 bedrijven aangemeld, die samen 28 bedrijfsdaken zouden laten volleggen met 32.000 panelen. De landelijke SDE+-subsidie was aangevraagd en toegekend, en nu maar aan de slag.

Twee jaar later was de eindstand teleurstellend: een schamele 8.000 panelen op in totaal acht daken. Nog niet een derde van de plannen was uitgevoerd.

Te spannend en complex
Bij sommige bedrijven was dit omdat ze tussentijds waren verhuisd. Maar een andere belangrijke oorzaak was de achteraf gezien onhandige opzet van het project. Samen met adviesbureau Econnetic was een leaseconstructie bedacht. Een BV zou de zonnedaken financieel ontwikkelen en de bedrijven zouden de investering in vijftien jaar terugbetalen. „We deden het om de bedrijven te ontzorgen, maar een paar bedrijven vonden de leaseconstructie uiteindelijk te spannend en te complex. Ze wilden meer zelf in de hand hebben wat er op hun daken gebeurt”, zegt Stan Verstraete van Parkmanagement Waarderpolder.

Kennemer Energie
De twee allergrootste deelnemers, die samen 4,3 van de ongeveer 9 MW zouden opwekken, haakten af. De project-BV ging niet door. Wat nu? Er was haast geboden, anders verviel de SDE+-subsidie. Gelukkig sprong de stichting Kennemer Energie bij, die veel ervaring heeft met zonnedaken in de regio. Kennemer Energie wist vijf kleinere projecten met in totaal 1500 panelen tot een goed einde te brengen. Drie grotere bedrijven konden hun projecten op eigen kracht afronden.

Gelukkig is dit allemaal feitelijk ’oude koeien’. Een van de twee grote afhakers, farmaceutisch bedrijf MSD, heeft alweer nieuwe plannen ontwikkeld. Het plan uit 2018 (1,9 MW aan zonnepanelen) ging niet door, omdat het niet handig bleek. „Er kwam een nieuwe manager facility and engineering en die zei dat het beter en anders kon”, zegt woordvoerder Wouter Rutten. Het belangrijkste was dat de daken ook moesten worden geïsoleerd. Het leek veel logischer dat eerst uit te voeren.

Inmiddels is al een ander zonnepanelenproject uitgewerkt, goed voor 1,25 MWH. De 3000 tot 4000 panelen komen niet op de daken, maar op het grote grasveld achter de parkeerplaats. Bovendien, uitstel is geen afstel, benadrukt de woordvoerder. „Als de daken geïsoleerd zijn, is het absoluut niet uitgesloten, verre van, dat we alsnog met zon aan de gang gaan.” MSD wil immers wereldwijd in 2025 volledig CO2-neutraal zijn.

Prins Metaal
Of ook de grootste afhaker van 2018 nieuwe plannen heeft, is onbekend. Het gaat om Prins Metaal, dat in een serie bedrijfshallen in het noorden van het industrieterrein stalen onderdelen produceert en verhandelt. Op die hallen ligt vermoedelijk het grootste platte dak van Haarlem. Een klein gedeelte daarvan stelde het bedrijf in 2016 beschikbaar aan de lokale energiecoöperatie Haarlem Noorderlicht. Maar in de loop van 2018 zou een grote sprong voorwaarts plaatsvinden: 2,4 megawattuur aan zonnepanelen.Waarom het bedrijf hier toch vanaf zag en hoe het er nu mee staat, is onbekend. De directie laat weten ’geen interesse in verdere publicatie inzake de zonnepanelen’ te hebben.

Teva
Van andere bedrijven weet Stan Verstraete wel dat ze voornemens hebben. „Er zit van alles in de pipeline.” Hoeveel zon er in totaal op Waarderpolder mogelijk is, is volgens hem niet bekend. Het probleem: veel daken blijken helaas niet geschikt.

Dat antwoordt bijvoorbeeld Teva, het andere grote farmaceutisch bedrijf in de Waarderpolder. Dat zegt maar één geschikt dak te hebben, dat van het hoogbouwmagazijn. Hier gaat de lokale coöperatie Haarlem Noorderlicht dit jaar 376 zonnepanelen neerleggen. Maar daarbij zal het blijven. ’Op andere daken staat apparatuur voor de luchtbehandeling en voor andere bedrijfsprocessen. Er is onvoldoende ruimte om ook zonnepanelen te leggen’, mailt een woordvoerder.

Ikea
Ook zijn veel daken niet sterk genoeg. Dat geldt voor de oudere bedrijfspanden en ook voor de blauwe blokkendoos van Ikea. Daar is nu een vijfde van het dak bedekt, met 1137 panelen. De rest van het dak is op dit moment niet in staat het gewicht van panelen te dragen. Toch heeft de Zweedse interieurgigant aangegeven te willen uitbreiden. Ikea wil in 2025 namelijk circulair en klimaatpositief zijn. ’De timing en details zijn nog niet bekend, maar uiteindelijk streven we ernaar om de hoeveelheid panelen op het dak uit te breiden. Op het moment dat de capaciteit op het dak wordt gemaximaliseerd, kan circa 75 procent van het eigen elektriciteitsverbruik worden afgedekt.’ Plannen om ook het grote parkeerterrein met een zonnedak te overdekken zijn er nog niet.

[kadertekst]

Grasveld vol zonnepanelen bij bedrijf MSD

Het pharmaceutische bedrijf MSD gaat een grasveld bij de gebouwen bedekken met 3 à 4000 zonnepanelen.Daarmee komt het doel om bedrijventerrein Waarderpolder zoveel mogelijk met zonnepanelen te bedekken weer een stap dichterbij. In 2025 moeten er zo’n 32.000 zonnepanelen liggen. Samen leveren die ongeveer evenveel groene stroom op als drie flinke windturbines.Van een collectieve aanpak, zoals in 2018-2019 is geprobeerd, is geen sprake meer. Dat project kwam nauwelijks van de grond. Alleen dankzij de lokale coöperatie Kennemer Energie werd het nog een beetje een succes.