24 april 2017 | Kennisartikel, Nieuws
Bijeenkomst Duurzame energie op bedrijventerreinen
Op dinsdag 28 maart 2017 organiseerde Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (PHB) in de raadzaal van gemeente Zaanstad een kennisbijeenkomst met als thema de verduurzaming van bedrijven en bedrijventerreinen. Een belangrijk thema gezien de grote winst die er, zowel vanuit duurzaamheid als economisch perspectief, valt te behalen. Verschillende bedrijventerreinen in Nederland zijn of worden verduurzaamd. Een lagere energierekening, verduurzaming van het terrein door middel van groene energie of de wens energie zelf en lokaal op te wekken zijn belangrijke redenen om als bedrijf of bedrijventerrein duurzamer te worden.
Tijdens deze kennisbijeenkomst gaven sprekers van BE+, SAENZ U.A. en Groene Connecties een inspirerende pitch en bijbehorende werksessie over hun werkwijze en resultaten tot nu toe. Ook werd uitleg gegeven over subsidiemogelijkheden (HIRB) voor duurzame initiatieven. Het doel van deze bijeenkomst was om elkaar te inspireren, kennis uit te wisselen en om kansen en knelpunten te bespreken. De belangrijkste bevindingen die tijdens de bijeenkomst naar voren kwamen worden hieronder kort toegelicht.
Wat hebben we geleerd?
In de werksessies zijn suggesties, kennis en ervaringen uitgewisseld. PHB geeft 6 tips mee voor het verduurzamen van bedrijventerreinen.
- Verduurzaming en kostenbesparing hand in hand
Ondernemers weten vaak niet wat hun energiekosten bedragen. Ook zijn ondernemers zich nog niet altijd bewust van het feit dat verduurzaming van de bedrijfsvoering samen kan gaan met kostenbesparing. Om ondernemers te overtuigen van verduurzaming is het daarom van belang om de energiekosten en de besparingsmogelijkheden inzichtelijk te maken. Dit kan gemakkelijk via de vele (gratis) energiescans die op dit moment kunnen worden aangevraagd. Indien gewenst kan PHB hierbij adviseren. - Gebruik maken van face-to-face contact en lokale ambassadeurs
Een initiatief zoals SAENZ U.A. leert ons dat ondernemers zelf het beste kunnen functioneren als ambassadeurs en vanuit die rol hun buren kunnen enthousiasmeren tot deelname aan verduurzaming. Face-to-face contact met de mensen die uiteindelijk het besluit moeten nemen is hierbij van groot belang. - Ontzorg ondernemers met lidmaatschap van een vereniging, stichting of anderszins
Ondernemers zijn gefocust op het runnen van hun bedrijf en het product wat ze maken. Bijzaken zoals de hoogte van hun energierekening hebben hierbij vaak niet hun aandacht. Om deze reden werkt SAENZ U.A. met een lidmaatschap waarbij de leden zoveel mogelijk ontzorgd worden. Zo hebben de leden de voordelen van de verduurzaming en bijbehorende kostenbesparing terwijl ze zich tegelijkertijd kunnen blijven focussen op hun eigen bedrijfsvoering. Een collectief zoals SAENZ U.A. kan bijvoorbeeld ook door een parkmanagementorganisatie worden georganiseerd. - Parkmanagementvereniging als uitvoerende en faciliterende organisatie
Een organisatie als de parkmanagementvereniging kan, net als in Waarderpolder, het voortouw nemen in de verduurzaming van het bedrijventerrein. Het voordeel van het onderbrengen van een initiatief als Groene Connecties bij de parkmanagementvereniging is dat de leden worden ontzorgd maar dat er tegelijkertijd gezamenlijk kan worden opgetrokken.
- Verduurzaming van onderaf realiseren
Wat SAENZ U.A. laat zien is dat verduurzaming iets is dat van onderaf kan worden gerealiseerd. Het succes van SAENZ U.A. is in belangrijke mate het resultaat van lokale ondernemers en hun doorzettingsvermogen. De HIRB-subsidie die zij hebben gekregen, heeft het mogelijk gemaakt dat er sneller en gemakkelijk kan worden opgeschaald en in die zin werkt subsidie zeker faciliterend.
- Zoek naar mogelijkheden om zoveel mogelijk van elkaars ervaring gebruik te maken
Zoek naar mogelijkheden om zoveel mogelijk van elkaars ervaring gebruik te maken. Zo is het succes van SAENZ U.A. niet per se gebonden aan de regio. Het door hun gehanteerde model is ook op andere terreinen toepasbaar!
Korte verslaglegging
Stichting BE+ (Frank Geerlings en Eric Hoekstra)
BE+ is een stichting die zich bezighoudt met het verduurzamen van bedrijventerreinen in heel Nederland. Hun doel is om 250 bedrijventerreinen op een collectieve en integrale wijze energiepositief en CO2 neutraal te maken. Om dit doel te halen richt BE+ zich op het ontzorgen van ondernemers die hun bedrijven en bedrijventerrein willen verduurzamen. Door middel van zogenaamde ‘energiepotentieel kaarten voor bedrijven en bedrijventerreinen’ worden de mogelijkheden tot besparing in kaart gebracht en kunnen er collectieve maatregelen worden getroffen.
De vraag die hierbij van belang is: Hoe krijg je de ondernemers zo ver om mee te doen aan de collectieve wijze om hun terrein energiepositief en CO2 neutraal te maken?
Om 70% van het energieverbruik op een bedrijventerrein mee te krijgen (een vereiste vanuit BE+ om het proces te starten) is het belangrijk om te beginnen bij vertrouwen. Door gesprekken met de parkmanagementvereniging, ondernemersvereniging, omgevingsdienst, individuele ondernemers en gemeenten, probeert BE+ een bekend gezicht te worden op de terreinen die mee willen doen. BE+ biedt geld, kennis en tijd om bedrijventerreinen met een goede basis en duurzaamheidambities te ondersteunen. Met andere woorden, (bij voorkeur) bedrijventerreinen met een actieve parkmanagementorganisatie of ondernemersvereniging waarvan de geesten van ondernemers rijp zijn voor verandering en die de ambitie, plannen of al lopende initiatieven hebben voor het verduurzamen van hun bedrijventerreinen.
Klik hier voor de presentatie.
Meer weten? Neem contact op via info@bepositief.nl.
SAENZ U.A. (Edwin de Groot)
Bedrijven in Zaanstad-Noord (Noorderveld en Molletjesveer) voorzien van groene stroom, die lokaal geproduceerd wordt en minder kost dan de ‘grijze’ energie die nu uit het stopcontact komt. Zo luidt een van de kerndoelen van SAENZ U.A., de energiecoöperatie van de lokale ondernemers die is eind 2015 is opgericht. SAENZ U.A. bereidt met partners de bouw voor van een omvangrijk ‘zonnepark’ op bedrijventerrein Molletjesveer, op daken van daar gevestigde bedrijven. In 2018 komen daar 13.000 zonnepanelen, met een totaal vermogen van meer dan 3 megawatt. Ze voorzien in een belangrijk deel van de energiebehoefte van de leden. Na 2020 wil SAENZ U.A. minimaal de helft van de energie op het terrein zelf opwekken: 10 megawatt. Dat staat ongeveer gelijk aan de productie van 3 grote windmolens.
SAENZ U.A. faciliteert de verduurzaming en trekt partijen aan die willen investeren in het bedrijventerrein. Ondernemers kunnen lid worden van de coöperatie en zien op hun energierekening dat duurzaamheid samen gaat met kostenbesparing. Energie wordt momenteel collectief ingekocht en op lange termijn lokaal duurzaam opgewekt. Bij overschot aan duurzame energie zal het bedrijventerrein in de toekomst ook als opslaggebied fungeren en wordt het terug geleverd aan derden. De winst hiervan wordt gelijkmatig verdeeld over de ondernemers.
Belangrijke vragen in dit proces zijn; hoe kunnen we met elkaar de gebieden verduurzamen? En waarom is het SAENZ U.A. gelukt om de ondernemers zover te krijgen om mee te doen? De stichting gaat met de ondernemers in gesprek over duurzaamheidsmogelijkheden en brengt door middel van onderzoek de problemen en kansen in kaart. SAENZ U.A. neemt de tijd om mensen alles uit te leggen en naar ze te luisteren. De valkuilen worden besproken en veel kennis wordt gedeeld. Het is belangrijk om aan te tonen dat het functioneert en het tastbaar te kunnen maken. Ondernemers op het bedrijventerrein moeten gedreven zijn en mee willen doen, maar hoe bereik je dat? Het creëren van commitment door het voeren van keukentafelgesprekken en koffiedrinksessies is de basis. Maak het voordeel inzichtelijk voor ondernemers. Betrek iemand van de ondernemersvereniging bij deze gesprekken en toon aan wat het voor de ondernemers oplevert.
Klik hier voor de presentatie.
Meer weten? Neem contact op via SAENZnu@gmail.com of kijk op www.SAENZ.nu.
Groene Connecties (Stan Verstraete)
Groene Connecties is een initiatief van Parkmanagement Waarderpolder. Het initiatief ondersteunt bedrijven bij het zelfstandig opwekken van duurzame energie en het uitwisselen ervan. Parkmanagement werkt hierbij samen met Zown, een dochteronderneming van Alliander, om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn tot zelfstandig opwekken en uitwisselen van duurzame energie per bedrijf. De ambitie van Parkmanagement Waarderpolder is de transitie naar duurzame energie en circulaire economie te ondersteunen.
Maar hoe kom je tot een circulair bedrijventerrein, waar zowel ondernemers als gemeente achter staan? Hoe kan je bedrijventerreinen ondersteunen met het zelf opwekken van duurzame energie op lange termijn? De bedrijven op het terrein kunnen op dit moment groene enveloppen aanvragen waarmee ze een energiescan krijgen van Zown, hierin worden hun gehele energiestromen, hun behoefte en mogelijkheden voor de uitwisseling van energie naar het naastgelegen bedrijf in kaart gebracht. Zown kan actueel monitoren wat de vraag is naar energie bij de buurman en bij het eigen bedrijf. Zo worden ook de pieken en dalen in energieverbruik in kaart gebracht. Door middel van deze scan wordt duidelijk welke maatregelen bedrijven kunnen nemen om te besparen en wat er mogelijk is op het gebied van duurzame energie.
Daarnaast heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de aanwezigheid en mogelijkheden van reststromen op het bedrijventerrein Waarderpolder. Wat voor het ene bedrijf afval is, kan voor het andere bedrijf interessant zijn als grondstof. Uit onderzoeken is naar voren gekomen dat een reststromencoach waarde kan toevoegen om deze ontwikkelingen te begeleiden. Waarderpolder is de komende periode een pilotgebied voor circulaire economie. Daarnaast is uit het onderzoek gebleken dat het belangrijk is om niet alleen op het niveau van bedrijventerreinen te kijken, maar breder te oriënteren in de regio. Een samenwerkingsverband is hierbij noodzakelijk, waarbij op een hoger schaalniveau de reststromen gebundeld worden, om betere matches te vinden tussen de bedrijven van meerdere terreinen. Op Waarderpolder is het collectief verzamelen van bedrijfsafval de eerste stap.
Klik hier voor de presentatie.
Meer weten? Neem contact op met Stan Verstraete via stan@waarderpolder.nl .
Subsidiemogelijkheden Provincie Noord-Holland(Kim Ruijs)
De dag werd afgesloten met een presentatie van Kim Ruijs van Provincie Noord-Holland over subsidiemogelijkheden binnen het nieuwe HIRB-programma. Het verduurzamen van bedrijventerreinen is eenvoudiger als een bedrijventerrein georganiseerd is (bijvoorbeeld omdat er een parkmanagementorganisatie is). De provincie wil daarom door middel van het nieuwe programma ook inzetten op het verbeteren van de organisatiegraad op bedrijventerreinen en hiervoor een ambassadeur aanstellen. Ondernemers kunnen dan actief benaderd worden om de organisatiegraad op een bedrijventerrein te verbeteren. Een ambassadeur kan met de ondernemers praten of dit proces aanjagen. Deze ambassadeur zal een informerende en adviserende rol krijgen om uit te leggen wat voor maatregelen er getroffen kunnen worden en in beeld te brengen welke kansen en projecten er zijn.
Het volledige uitvoeringsprogramma is te vinden op de website van PHB onder downloads. Later in het jaar zal meer gedetailleerde informatie geven over de HIRB-subsidieregeling tot en met 2019.
Meer weten? Neem contact op met Kim Ruijs via ruijsk@noord-holland.nl of via Projectbureau Herstructurering Bedrijventerreinen (f.vanderbeek@sadc.nl).