21 juni 2022 | Energiecoöperatie, Innovatie, Nieuws
Limburg, Brabant en Noord-Holland: de capaciteitskaart van netbeheerders kleurt met een ongekende snelheid rood. Bedrijven die zich nieuw willen vestigen of willen uitbreiden, krijgen steeds vaker te horen dat er geen ruimte is op het elektriciteitsnet. Ook de teruglevering van zonne-energie stokt door capaciteitsproblemen. Tijdens de sessie ‘Netcongestie opgelost door innovatie’ op de PROVADA vat een bezoeker het probleem samen: “Veel mensen kunnen tot hun pensioen bezig blijven met de oplossing.” Het panel, bestaande uit Arnoud van der Wijk en Olav Steffers (SADC), Jeroen Lotze (Port of Amsterdam), Frans Deeleman (Rijksvastgoedbedrijf) en George Koolman (Royal HaskoningDHV), sluit zich daarbij aan. SADC heeft er niet op gewacht. Het heeft netcongestie op Schiphol Trade Park binnen een jaar kunnen oplossen dooreen virtueel stroomnet op te zetten.
“Dit was een pressure cooker: we hadden bedrijven op Schiphol Trade Park (STP) die al aan het bouwen waren, maar nog geen oplossing hadden voor hun stroomvraagstuk. Waar de een bijtijds ruimte had gereserveerd op het onderstation, kwam de ander er niet meer tussen”, vertelt Arnoud van der Wijk. De gebiedsontwikkelaar trekt de aandacht met zijn virtuele elektriciteitsnetwerk waarin twaalf bedrijven deelnemen. “Netcongestie bleek vooral op papier een probleem, want ze zetten niet alle twaalf tegelijk hun apparatuur aan. Per bedrijf meten we real time wat de energiebehoefte is en maken we inzichtelijk hoeveel vermogen ongebruikt blijft. Zolang het binnen de marge blijft, hoeven we niet in te grijpen.” De infrastructuur wordt optimaal benut en op piekmomenten springen accu’s met zonne-energie en generatoren bij. Arnoud: “Dat gebeurt heel weinig en past bij de klimaatdoelstellingen.”
Samenwerken als succesformule
Door kosten en machines te delen, kan het stroomverbruik met een factor drie omhoog, zegt Arnoud. Dus naast slimmer en duurzamer, is het virtuele netwerk ook goedkoper. George Koolman vindt STP een goed voorbeeld en raadt andere bedrijventerreinen aan ook te digitaliseren. “Met digital twins kun je sneller scenario’s voor oplossingsrichtingen uitwerken.” Bundel ook je krachten, vult Frans Deeleman aan. Het is volgens hem naast kennisdelen een voorwaarde voor succes. Binnen het warmtecollectief Energie Rijk Den Haag werkt hij aan innovaties voor de verwarming van gebouwen. “In de woningbouw denken we vaak verticaal, maar je moet af en toe ook horizontaal, bij de buren, kijken.” Dat betaalt zich uit. “Niet iedereen profiteert op hetzelfde moment en iedereen heeft een eigen drive, maar iedereen ziet het hogere doel van de samenwerking: een efficiënter warmtenet.”
Vervolg: uitrollen gebiedsaanpak
SADC gaat dankzij de eigen, lokale aanpak van de netcongestie tegen alle trends in: het kan bedrijven die zich rond Schiphol willen vestigen blijven faciliteren. Olav Steffers: “We laten zien dat we privaat én publiek aan een oplossing werken en als Metropoolregio Amsterdam iets te bieden hebben.” Frans Deeleman snijdt een volgend dilemma aan: “Wie pakt de regie?” De provincie wordt geopperd. En de Rijksoverheid. De laatste kan innovaties in het elektriciteitsnet aanjagen via de wet- en regelgeving. Alleen, dat kost tijd en die is er niet. Goed voorbeeld, doet goed volgen, luidt het hands-on-advies vanuit het publiek: “Werk als bedrijfsleven en netbeheerders samen technische standaarden uit die kunnen worden gekopieerd en waarmee kan worden opgeschaald.”
Uitrollen in de haven van Amsterdam
Dat is precies wat Arnoud van der Wijk wil, de formule uitrollen naar andere gebieden en andere vraagstukken zoals mobiliteit en de stikstofproblematiek. “Zodat onze gebiedsaanpak de pilotfase kan ontstijgen.” Jeroen Lotze is al in gesprek met SADC. Hij hoopt in de Amsterdamse haven de bestaande netcapaciteit ook efficiënter te kunnen gaan inzetten. “Bij ons staat het laatste station in het rood en we zien dat sommige partijen daarom voor andere locaties kiezen. Dat is een probleem, zeker nu we in de energietransitie zitten en nieuwe, innovatieve bedrijven willen aantrekken.”
