Bedrijvenscan en toolbox voor criminele inmenging op bedrijventerreinen

  11 maart 2022  |    PHB

Donderdag 3 maart organiseerden wij het hybride webinar Criminele inmenging op bedrijventerreinen. Het webinar is hieronder terug te kijken. Een korte samenvatting is onder de opname te lezen.

Alex Straathof en Erik Essen, Lector respectievelijk Onderzoeker Organisatie & Integriteit bij het lectoraat Management van Cultuurverandering, Hogeschool van Amsterdam gaven een presentatie over hun onlangs afgeronde onderzoek Red Flags bij criminele inmenging op bedrijventerreinen. Met het tweejarige onderzoeksproject op bedrijventerreinen Noorderveld Molletjesveer in Zaandam en Spaanse Polder in Rotterdam  richtten zij zich op de minder opvallende, maar desalniettemin cruciale elementen, met als sleutelbegrip ‘criminele inmenging’. Samen met een consortium van ondernemers en gemeenten hebben zij onderzocht hoe de rol van ondernemers en ondernemersverenigingen op bedrijventerreinen versterkt kan worden. Hieronder de belangrijkste conclusies:

  • Wat moet er gebeuren?
    • Beter aansluiten op ondernemers door beschikbaar stellen specifieke informatie
    • Voorbeelden en signalen per branche inzichtelijk maken
    • Bewustzijn creëren bij ondernemers
    • Er is helaas geen one-size-fits-all
Bedrijvenscan

De Hogeschool van Amsterdam heeft zowel een toolbox als een bedrijvenscan ontwikkeld om criminele inmenging te herkennen. Deze scan kan op aanvraag kosteloos worden afgenomen en is in 5 minuten in te vullen. Het onderzoek heeft geleerd dat het meer effect heeft als de scan wordt uitgezet via een bekend collectief zoals het KVO of een bedrijvenvereniging. HvA werkt hierin graag samen met gemeenten en ondernemersverenigingen. Als je aan de slag wilt met de scan of toolbox, dan kan je contact opnemen met Erik Essen, via e.essen@hva.nl.

Hoe verder?

  • Roadshow langs bedrijventerreinen: ‘Weerbaar tegen criminele inmenging’
    • 1 op 1 benadering richting ondernemers werkt beter dan presentaties in zaaltjes, omdat de opkomst dan waarschijnlijk niet al te groot zal zijn;
    • Het is belangrijk is dat mensen met verstand van zaken praten met ondernemers. Een enquête kan natuurlijk prima door een student afgenomen worden, maar als je echt het gesprek wil aangaan met ondernemers, moet dat wel een gesprek zijn tussen ‘gelijkwaardige partners’, waardoor ondernemers zich serieus genomen voelen.
  • Bewustwordingscampagne met:
    • Fysieke activiteiten op het bedrijventerrein (bv. flitspresentaties, gesprekstafels, signalenloket)
    • Communicatie-uitingen (billboards, flyeren, (social) media, video’s)
    • Afname Bedrijventerreinenscan Criminele Inmenging

Ewoud Slotprogrammacoördinator ondermijning (stadsdelen) bij de Gemeente Amsterdam, vertelde hoe ondermijning in Amsterdam in de praktijk wordt aangepakt. Amsterdam heeft recent een aanpak voor de gehele stad ontwikkeld, die door meerdere projectleiders ondermijning in alle stadsdelen wordt toegepast. Doel is om de stad weerbaarder te maken door ondermijning goed ingebed te krijgen en op een duurzame manier aan te pakken. Welke ontwikkelingen ziet men in Amsterdam, welke kansen zijn er en waar loopt men tegen aan?

Instrumentarium van de gemeente Amsterdam:

  • Met de Bibob-toets
    • Onderzoekt de gemeente of een aanvrager en zijn zakelijke kring integer zijn. En dus of er gevaar bestaat voor crimineel misbruik;
    • Bij vergunningen, subsidies & vastgoedtransacties
    • Versterking Bibob-toets bij de stadsdelen
  • BIO: Beleidsregel Integriteit en Overeenkomsten
    • Integriteitsscreening vastgoedtransacties
    • Integriteitsclausule
  • Van Traa-bepalingen
    • Kettingbeding in overeenkomsten t.a.v. o.a. screening, toestemming vervreemding en voorkeursrecht
  • Vergunningplicht APV

Welke acties onderneemt de gemeente Amsterdam om criminele inmenging tegen te gaan?

  • (mono) Controles
  • Samenwerking in RIEC-verband
  • Multidisciplinaire) controles door de Ondermijningsbrigade

Ralph Joosten, medewerker Omgevingsrecht coördinator Ondermijning, buitengewoon opsporingsambtenaar bij de Omgevingsdienst IJmond beantwoorde vragen van moderator Frank Voorbergen:

  • De Omgevingsdienst houdt toezicht op milieutechnische aspecten en komt op deze manier laagdrempelig binnen bij bedrijven.
    • Hiermee heeft een OD een belangrijke signaalfunctie
  • Door zijn verleden bij de politie en kijkt hij breder dan alleen milieubeheer. Wanneer er verdachte signalen worden opgepikt, wordt dit aangedragen bij het RIEC of de gemeente.
  • RIEC: regionaal informatie en expertise centrum: centrale spil in het ondermijningsverhaal
  • Veel last van het AVG-verhaal m.b.t. privacy

Tijdens het panelgesprek, waarin ook veel vragen van fysiek en online aanwezigen werden beantwoord, voegde Alex Straathof nog toe:

  • Drugkartels hebben hun aandacht naar Europa verlegd (V.S. zien zij als verzadigd). Eerst Spanje, nu Amsterdam centraal gericht.
  • Steeds meer criminaliteit in woonwijken
  • Nu nieuwe Zeesluis IJmuiden is geopend, zullen er grotere schepen de haven van Amsterdam binnenvaren, wat ongetwijfeld ook te zien zal zijn in de drugshandel
  • Goed om met kennisinstellingen, bewoners en bedrijven voelsprieten te ontwikkelen.

Alle presentaties zijn hier te downloaden.